ΤΜΗΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

ΤΜΗΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

[1] Στο χώρο δηλαδή όπου στήθηκε το εργοτάξιο το 1990, οπότε και τα ερείπια έγιναν κυριολεκτικά χαλάσματα [βλ. εδώ, σημ. 24].

[2] Κάτι ανάλογο ("μενίρ" στην περίμετρο μεγάλου κύκλου φτιαγμένου με πέτρες) εμφανίστηκε στο βάθος της Σπηλιάς ύστερα από χρόνια, όμως δεν ξέρω μήπως στήθηκαν για τις ανάγκες γυρίσματος. Και στις 5/9/04 στο βάθος του λατομείου Νικολάου (το ταφροειδές  πάνω από τη Σπηλιά, Λ5 κατά το τοπογραφικό διάγραμμα Κορρέ) είδα κατασκευασμένο με πέτρες ένα Ρ μήκους 3,5 μέτρων που είχε και 4 "μενίρ". Αλλά και ένα ντόλμεν εμφανίστηκε (μινιατούρα), το οποίο μάλιστα στέγαζε πλαστικό ομοίωμα γίδας! (το είδα στις 19/4/06 κοντά στο γνωστό μαρμάρινο πυροφυλάκιο).

[3] Βρήκα την απόδειξη αγοράς για τα 2 μπουκάλια οινόπνευμα (μάλλον για υποβοήθημα της φωτιάς) που προερχόταν από το κατάστημα Η.Δ. κάπου στα νότια προάστια.

[4] Η υποστύλωση έγινε μετά την υποχώρηση του εδάφους λόγω των έργων το 1977, η οποία προκάλεσε πολλαπλές σοβαρές ρωγμές στο κτίσμα.(Το 1979 είχα υποθέσει πως η υποστύλωση έγινε από τον Σαραντόπουλο, όμως πολύ αργότερα, στις 12/4/86, πρόσεξα σε υπολείμματα της ξυλείας μαρκάρισμα του Υπουργείου Πολιτισμού).

Ίσως οι καταστροφείς άφησαν αυτά τα στηρίγματα φοβούμενοι μήπως γκρεμιστεί κάτι στο κεφάλι τους.

Μετά το βανδαλισμό του 1985 χρειάστηκαν άλλα 17 χρόνια για να αναστυλωθεί το σπάνιο αυτό μνημείο την περίοδο 2002-4 [βλ. εδώ, σημ. 65].

Τα σχετικά για την ανάγκη αναστύλωσης εδώ. (Φυσικά, κατά την εφημερίδα: «Ως γνωστόν, στη σπηλιά του Νταβέλη γίνονται σατανιστικές τελετές»).

[5] Μεμονωμένες καταστροφές στα εκκλησάκια γίνονταν πάντα, όπως εκείνη που έσπασαν το φεγγίτη του τρούλου κι έβγαλαν τελείως το δυτικό τμήμα του δίλοβου βόρειου παράθυρου. Σύμπτωση ή όχι, το κατέγραψα στις 22/9/83, στη φθινοπωρινή ισημερία.

[6] Συχνά βρίσκω υπολείμματα αυτοσχέδιων πυρσών, στους οποίους δε διστάζουν να χρησιμοποιήσουν ακόμη και μέρη του ρουχισμού τους!

Πρόσφατο δείγμα του είδους.

[7] Στις Καζάρμες, κοντά στη θέση Σουληνάρι στη βόρεια πλευρά της Πεντέλης, υπήρχε στις αρχές του 20ού αι. αληθινός οικισμός με δεκάδες πέτρινα καλύβια.

Η κεντρική περιοχή των καλυβιών από δύο αντίθετες απόψεις.

Εκεί έμεναν Καρπάθιοι, που από τα τέλη του 19ου αι. είχαν συστήσει πραγματική παροικία στην ευρύτερη περιοχή του Διονύσου. (Όμως και σε άλλες περιοχές του βουνού υπήρχαν συνοικίες συντοπιτών λατόμων, όπως των Σαντορινιών στην περιοχή του 'Αγιου Παντελεήμονα).

Ο William Miller (Greek Life in Town & Country, 1905) γράφει για το δυναμικό της αγγλικής εταιρείας:

«[Είναι] Γύρω στους πεντακόσιους ανθρώπους διαφόρων εθνικοτήτων, Έλληνες, κυρίως από την τουρκική νήσο της Καρπάθου, Ιταλοί, και Μαυροβούνιοι προς αστυνόμευση…» (σ. 290)

Ιδού σχετική πινακίδα από την εκκλησία στο νεκροταφείο Διονύσου.

Βέβαια, τα πράγματα δεν ήταν και τόσο ρόδινα. Διαβάστε εδώ για μια εξέγερση των εργατών.

[8] Έχω δει αρκετές τέτοιες περιπτώσεις άρνησης, και οι περισσότερες αφορούσαν γυναίκες. Κάποια μάλιστα δε βγήκε ούτε από το αυτοκίνητο, την ώρα που αυτή και η παρέα της είχαν έρθει από την Κρήτη, και δε θα είχε εύκολα άλλη ευκαιρία.

[9] Αλλά υπάρχουν και χειρότερα. Αν καταφέρουν να φτάσουν (εντός αυτοκινήτου, εννοείται) στην αρχή του χωματόδρομου για τη Σπηλιά, κάποιοι το θεωρούν κατόρθωμα. Ίσως έτσι εξηγείται και το φαινόμενο ένθερμοι θιασώτες διαδικτυακών διενέξεων περί της Σπηλιάς να μην έχουν πατήσει ποτέ το πόδι τους εκεί. Πού; Σ' ένα τόπο που συχνά κάνουν τις εκδρομές τους τα σχολεία − ιδίως τα Δημοτικά (έχω δει και νηπιαγωγείο!). Από βιαστική έρευνα του αρχείου μου προκύπτει ότι συνέπεσα τουλάχιστον 21 φορές με σχολεία στη Σπηλιά (δε μετράω τις πολλές φορές που έρχονταν από Κωστέα-Γείτονα με τα λεωφορεία του σχολείου για αναρρίχηση). 28/3/90, 15/6/95, 19/10/95, 2/5/96, 7/5/98, 30/3/04, 14/4/05, 30/6/05, 19/11/05, 25/5/06, 30/11/08, 25/6/09, 6/12/10, 17/5/11, 12/12/13, 5/6/14, 7/7/14, 9/10/14, 2/4/15, 24/3/16, 21/4/16.

Τη δωδέκατη φορά θυμήθηκα να τραβήξω και μια φωτογραφία: μετά το κολατσιό κάτω από τα πεύκα, τα πρωτάκια βαδίζουν ανυποψίαστα προς τη Σπηλιά!

Ήθελα να 'ξερα κάποιοι που έρχονται αποφασισμένοι έχοντας πάρει τα μέτρα τους (έχω δει από ρόπαλο baseball μέχρι σπάθες!), πώς θα ένιωθαν βλέποντας τη Σπηλιά κατειλημμένη από παιδάκια που παίζουν;

[10] Για να αντιληφθείτε το μέγεθος της απογοήτευσης του Μ. Κορρέ, ενός ανθρώπου που αγωνίστηκε για να σώσει τη Σπηλιά και την Πεντέλη γενικότερα, απογοήτευσης από την κρατική μέριμνα, ιδού η θετική γνώμη που διατύπωσε στις 22/4/93 κατά την ξενάγηση των «Φίλων του Μουσείου» για τους σατανιστές αυθεντικούς ή μη: είναι μια ανθρώπινη παρουσία και δραστηριότητα, η οποία τραβώντας την προσοχή του κοινού εμποδίζει τους διάφορους μεγαλο-καταστροφείς του βουνού να κάνουν ό,τι  θέλουν απαρατήρητοι.

[11] Παρότι ο κύκλος όπου έγινε η τελετουργία στις 22/6/85 τον άλλο χρόνο σκεπάστηκε εν μέρει από μπάζα, και το 1990 εξαφανίστηκε από την εγκατάσταση του εργοταξίου, ομολογώ πως ήμουν τόσο επιφυλακτικός που ίσως πέρασε πάνω από δεκαετία για να πατήσω εντός των ορίων του.

[12] Το «απρόσιτο» εξαρτάται απολύτως από τον άνθρωπο. Ασυζητητί, για κάποιον με στοιχειώδη πείρα αναρρίχησης η πρόσβαση είναι πανεύκολη. Τόσο εύκολη, που στις 17/12/89 κάποιος ερευνητής ζήτησε από παρατυχόντες πιτσιρικάδες ν' ανέβουν και να φωτογραφίσουν για λογαριασμό του τον κρεμασμένο σκύλο, πράγμα που έκαναν αδίστακτα. Αλλά η ευχέρεια δεν είναι ίδιο των αναρριχητών ούτε του νεαρού της ηλικίας. Για παράδειγμα, στις 25/10/92 ο Μανόλης Κορρές όχι μόνο ανέβηκε εκεί εν ριπή οφθαλμού, αλλά (μπροστά στα μάτια έκπληκτων αναρριχητών που έπαιζαν στη διαδρομή Δούρειος Ίππος!) συνέχισε την ελεύθερη αναρρίχηση (με λυμένα τα κορδόνια του ενός παπουτσιού) αρκετά μέτρα ακόμη, για να δείξει επακριβώς τη θέση τής (εν είδει αετοφωλιάς) καλύβας αναχωρητή! (βλ. Μ. Κορρέ, Από την Πεντέλη στον Παρθενώνα, σ. 81, σχ. 12, αρ. 28)

[13] Παρότι είχα παρατηρήσει (πρώτα στον εαυτό μου και ύστερα στους άλλους) το πόσο δύσκολο είναι να συνειδητοποιούμε τις πληροφορίες που μας στέλνουν οι αισθήσεις μας, στην περίπτωση με τον κρεμασμένο σκύλο είχα την ευκαιρία να θαυμάσω και πάλι. Στα πολλά περίεργα του τύπου, δε βλέπω, δεν ακούω, προστέθηκε και το δε μυρίζω! Η πλειονότητα των επισκεπτών δεν αντιλαμβανόταν το σκύλο, παρά την αποφορά, και ήταν άλλη μια απόδειξη πως ο άνθρωπος προσέχει μόνο αυτά που περιλαμβάνονται ήδη στο ρεπερτόριό του: οτιδήποτε δεν έχει καμία δουλειά να βρίσκεται εκεί, απλώς δεν υπάρχει! Ανάλογες παρατηρήσεις είχα κάνει και με μια κρεμασμένη κούκλα (αυτή του 1990): με ύψος σχεδόν μισό μέτρο, με κατακόκκινο φόρεμα στο λευκό φόντο του μαρμάρου μερικά μέτρα πάνω από το στόμιο της Σπηλιάς, κυριολεκτικά "σαν τη μύγα μες στο γάλα", κι όμως υπήρχαν άνθρωποι που δεν την πρόσεχαν, παρόλο που τους έδειχνα προς την κατεύθυνσή της, κατατοπίζοντάς τους για τις αναρριχητικές διαδρομές.

[14] Όταν πηγαίνουμε να βρούμε κρεμασμένα ζώα, ούτε τα μάτια μας δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε (ακόμη κι αν η όρασή μας είναι γερακίσια). Μπροστά μου, βλέποντας κάποιος την κρεμασμένη κούκλα "είδε" να κρέμονται δύο αρουραίοι! Πάντως, το μόνο που είχε αναρτηθεί στο ίδιο σημείο με το σκύλο ήταν ένα γυναικείο φουστάνι (!) στις 6/8/85. Παρόλο που έμεινε εκεί ως τις 21/12/85, δεν άκουσα ποτέ να γίνεται λόγος γι' αυτό.

'Αλλο ένα φόρεμα ήταν στημένο στο χείλος του λατομείου Μοσχού (λ7 και λ8 κατά το τοπογραφικό διάγραμμα Κορρέ) κοντά στον αρχαίο σπόνδυλο το καλοκαίρι του 1983, όμως σύντομα κουρελιάστηκε από τα μελτέμια.

[15] Αν απορείτε πώς το θνησιμαίο διατηρήθηκε επί τόσο διάστημα, η εξήγηση είναι πως είχε γίνει "λιαστό".

[16] Έξω λοιπόν από τη Σπηλιά μόνο ένας σκύλος ήταν κρεμασμένος. Παρόμοια περίπτωση είδα μόνο μία: στις 11/10/88 χαμηλότερα στο βουνό ήταν κρεμασμένη σε πεύκο σκοτωμένη αλεπού.

Από το 1980 είχα παρατηρήσει αλεπότρυπες πολύ κοντά και, δεδομένου ότι το σημείο που κρεμάστηκε ήταν δίπλα σε πέρασμα κοπαδιού προβάτων, θεώρησα ως δράστη το βοσκό. (Δεν είναι εντελώς αστήρικτο· ήξερα κάποιον στις υπώρειες του Υμηττού, ο οποίος κρέμασε κι έγδαρε ζωντανή την αλεπού που συνέλαβε να του τρώει τις κότες). Στο ίδιο σημείο την 1/7/91 ήταν 3 αλεπούδες σε προχωρημένη αποσύνθεση. Πέντε μέρες πριν είχα περάσει και δεν υπήρχαν. 'Αρα κάποιος (ο ίδιος, εκτός κι αν είχαμε απίθανη σύμπτωση) τις είχε μεταφέρει από άλλη περιοχή του βουνού.

Κατά τα άλλα, σε διαφορετικό πέρασμα κοπαδιού, στις 20/3/05 αυτή τη φορά, βρήκα 8 σκυλιά νεκρά, και 1 αλεπού. Προφανώς κάποιος είχε ρίξει φόλες, γιατί τα περισσότερα ήταν κοντά σε λούτσα που κρατάει αρκετό νερό. Υποπτεύομαι πάλι κάποιο βοσκό, αφού τα σκυλιά του δεν περιλαμβάνονταν στα δηλητηριασμένα. (Όμως, υπήρχαν και 3-4 γίδια ψόφια στην ευρύτερη περιοχή − και δύο εχθρικά διακείμενοι βοσκοί αλληλοκατηγορούνταν). Για το πώς αντιμετωπίζονται τα αδέσποτα, χαρακτηριστική (και φυσική) ήταν η παρατήρηση που έκανε βοσκός σε γνωστό μου, όταν τον είδε να ταΐζει κουτάβι κοντά στην Πίριζα: «Εντάξει τώρα, αλλά άμα μεγαλώσει θα μου φάει κάνα γίδι».

Το μαχαίρι δεν έχει σχέση με τον τεμαχισμό. Το είχα μαζί μου για χόρτα, και ήταν μια έμπνευση της στιγμής για τη σύνθεση της φωτογραφίας.

Συχνότερα έβρισκα σκοτωμένα σκυλιά (συνήθως χτυπημένα με κυνηγετικά όπλα) σε διάφορα σημεία του βουνού. Φαντάζομαι ότι μερικά είχαν χρησιμοποιηθεί από έλλειψη καλύτερου στόχου. Ένα όμως είχε πυροβοληθεί εξ επαφής και υποθέτω πως δράστης ήταν το αφεντικό του. Αν αυτό φαίνεται παρατραβηγμένο, τι να πούμε γι' αυτούς που εγκαταλείπουν δεμένα τα σκυλιά τους στο βουνό; Είναι πράξεις "σατανιστών" ή συνηθισμένων ανθρώπων; Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι πρόκειται για τους δεύτερους, και μάλιστα θα έχουν όλο το "δίκιο" με το μέρος τους: «Το σκυλί αυτό ήταν κακό και δάγκωνε, αλλά δε μου πήγαινε να το σκοτώσω· έτσι το άφησα δεμένο, για να μη γυρίσει σπίτι»! (Δεν αποκλείεται να γύρισαν όσα έλυσα).

Για όσους αρέσκονται στις συμπτώσεις (δείτε κι εδώ): το εικονιζόμενο περιστατικό με τον νεαρό (ετεροχρωμία στις ίριδες) έγινε Τρίτη 27/10/09, και το αμέσως προηγούμενο Δευτέρα 26/10/98! (η απόλυτη σύμπτωση με Δευτέρα 26/10/09 χάλασε, γιατί λόγω βροχής ανέβαλα την προγραμματισμένη βόλτα για την επομένη).

Ακόμη, 4-5 φορές βρήκα στο βουνό διαμελισμένες γάτες (κάποιες σίγουρα από σκύλους, πιθανώς όλες).

Τέλος, ο Λευτέρης Σαραγάς έλεγε σε φίλους του στις 23/1/05 ότι κάποτε είδε δύο άτομα στη Σπηλιά με αεροβόλα που σκότωναν νυχτερίδες για να τις πουλήσουν. Δεν ξέρω πότε έγινε αυτό, κι αν τα περί πώλησης ομολογήθηκαν ή ήταν αυθαίρετο συμπέρασμα, πάντως στις 19/1/92 ο φίλος μου Σ.Λ. είχε βρει μέσα στην τρύπα του βάθους νυχτερίδα με διαμπερές τραύμα από αεροβόλο. Υποθέτω πως μάλλον περί σκοποβολής σε ζωντανό ακίνητο στόχο πρόκειται.

Δεν μπορώ να συνδέσω καμία περίπτωση από τις παραπάνω με οργανωμένες πρακτικές του τύπου που εννοούν οι διαδοσίες.

Δοθείσης ευκαιρίας, να πούμε πως η οσμή ζωικής αποσύνθεσης δε σημαίνει απαραίτητα και ύπαρξη θνησιμαίου. Το φυτό δρακοντιά (dracunculus vulgaris) με το άνθος του μιμείται καταπληκτικά την όψη και την οσμή σάρκας που σαπίζει, για να προσελκύει τις κρεατόμυγες. Τον πρώτο καιρό, είχα αρκετές φορές απορήσει επειδή, παρά την έντονη κι εντοπισμένη δυσωδία, δεν έβρισκα ψοφίμι.

[17] Για κάποια, όπως τα ανθρώπινα μαλλιά στις 2/5/90 και 1/6/07, υπάρχουν αμφιβολίες κατά πόσο είχαν αυτόν το σκοπό, χωρίς να σημαίνει ότι χρησιμοποιήθηκαν σε τελετή βουντού. Όσο απίθανο είναι να πάει κάποιος και να κουρευτεί στη Σπηλιά, δεν αποκλείεται (εφόσον ο τόπος έχει μετατραπεί σε στούντιο γυρισμάτων και φωτογραφήσεων).

[18] Εκεί όπου ο Μπαλάνος λέει ότι εμφανίστηκε μια τρύπα (βλ. Πέρα από το Αίνιγμα της Πεντέλης, σ. 402-3).

[19] Δυο μέρες πριν, στις 21/1/05, είχαν γιορτή κατά την οποία σφάζουν ένα ζώο (σύμφωνα με τα δελτία ειδήσεων). Κι αν αληθεύει μαρτυρία ότι πράγματι στις 21/1 τα υπολείμματα ήταν εκεί, ίσως αυτή να είναι και η εξήγηση. Διαβάστε κι εδώ (glinaaea 24/1/05 και jonniebegood 24/1/05):

http://www.esoterica.gr/forumS/topic.asp?whichpage=7&ARCHIVEVIEW=&TOPIC_ID=3522

[20] Για αποφυγή παρεξηγήσεων, πληροφορώ όσους βρήκαν στις 20/9/93 ίχνη ψησίματος αρνιού και τη Σπηλιά γεμάτη καπνό, ότι την προηγουμένη ο ορειβάτης Τ.Μ. είχε βαφτίσει το παιδί του στο εκκλησάκι και ο Δ.Κ. είχε αναλάβει τον οβελία!

[21] Μεταξύ τους αιγυπτιακό σταυρό (ανκχ) και παλάμη! Οπότε, μόνο σύμπτωση δεν πρέπει να θεωρείται η εμφάνιση ενός αιγυπτιακού σταυρού στο βάθος της εσοχής αριστερά της εισόδου.

(βλ. φωτο  https://www.iranon.gr/PENTELI/Images/addPhotos/add5/ankh.jpg

από https://www.iranon.gr/PENTELI/PENTELI5iaddendum.htm#parti

Όσο για τη γνωστή παλάμη, το σίγουρο είναι πως υπήρχε στη Σπηλιά πριν τη μετάδοση, και μάλλον λαξεύτηκε ανάμεσα στο γύρισμα και στην εκπομπή. Πάντως, το timing είναι αξιοπερίεργο.

Η εκπομπή (μπορείτε να τη δείτε εδώ) ξεκινούσε (0:12) δείχνοντας εικόνα του Χριστού με καμένο το μάτι (η Μ.Μ. είχε δει αυτό το βανδαλισμό στις 25/3/93, και θα είχε ενδιαφέρον να ξέραμε πότε γυρίστηκαν τα εκεί πλάνα), και μην έχοντας κάτι καλύτερο, την ξανάδειξε στη μέση (19:38) και στο τέλος της εκπομπής (36:09).

Η εικόνα στο τέμπλο πολύ πριν από τη βεβήλωση. Στην ένθετη η φωτο από την εκπομπή (παρέμεινε έτσι στο τέμπλο τουλάχιστον μέχρι το 2000).

[22] Κι όμως! Εδώ είχαμε άλλους "σατανιστές"! Είναι εκείνοι που χάλασαν τη φωλιά του βραχοτσοπανάκου στις 4/11/93, 2/12/96, 30/1/97, 9/6/97, 4/5/98, 18/2/99, 26/9/05, 21/4/09, 1/9/14... Ορισμένες φορές που δεν είχαν πρόχειρο μακρύ ξύλο, σωλήνα, κ.λπ., έβαζαν πέτρες από κάτω για να πατήσουν και να τη φτάσουν. Υποθέτω πως δεν ήταν πάντα οι ίδιοι· ποτέ δεν παρατηρήθηκε έλλειψη τέτοιων "φρούτων": δεν υπάρχει καμία φωλιά ακέραιη σε κανένα από τα καλύβια των λατομείων.

Ακόμη και στα πιο απόμερα, όπως εδώ σε καλύβι της παλαιάς ΓΕΜΕΕ (μετεξελίχθηκε σε Ελληνικά Μάρμαρα Α.Ε.).

Όσο για τον ίδιο το βραχοτσοπανάκο, μάλλον έπρεπε να λέγεται "βραχοκοπανάκος", αφού στερεώνει σε σχισμές ξηρούς καρπούς και σπάζει τα τσόφλια τους με χτυπήματα του ράμφους που ακούγονται σαν χτυπήματα πέτρας από ανθρώπινο χέρι. Συχνά το κοπάνημα γίνεται στη στέγη των εκκλησιδίων, οπότε έχουν προβληματιστεί πολλοί ψάχνοντας να βρουν το δράστη μέσα στη Σπηλιά που αντηχεί.

[23] Παρόμοια αποτελέσματα είχε και γύρισμα που έγινε στις 21-22/6/95 (ναι, θερινό ηλιοστάσιο). Εγκατέλειψαν εκεί τα ντεκόρ τους (μεγάλη μαύρη πύλη με κίονες, πανιά με ζωγραφισμένη πόλη για φόντο, νεκροκεφαλή από φελιζόλ, κ.λπ.) και οι διαδόσεις μέχρι σήμερα αναφέρουν τριήμερη τελετή με στόχο να περάσει στο δικό μας κόσμο κάποια οντότητα από "αλλού".

(βλ. http://www.paranormap.net/index.php?module=vash&id=863

Aragorn - Πηγή: http://www.e-telescope.gr/forum/viewtopic.php?t=251, Χρήστης Polait)

(Επίσης βλ. φωτο https://www.iranon.gr/PENTELI/Images/addPhotos/add3/gate.jpg

από https://www.iranon.gr/PENTELI/PENTELI3addendum.htm)

[24] Να ομολογήσω πως εγώ ήμουν ο ακούσιος υπεύθυνος. Στις 29/1/01 είδα το πανί πεταμένο και βρεγμένο δίπλα στο βαυαρικό χάλασμα. Επειδή σκέφτηκα πως ίσως να ήταν χρήσιμο σε κάποιον, πήγα το πανί μέσα στη Σπηλιά και το άπλωσα κάτω να στεγνώσει χωρίς να μουχλιάσει − εκεί όπου και φωτογραφίστηκε. (Εδώ πρέπει να μην παραλείψουμε πως εν αντιθέσει με άλλες τηλεοπτικές παραγωγές, όπου τα συνεργεία τη βγάζουν "σπαρτιάτικα" με ψωμοτύρι και μερίδες σε πιατάκια του γλυκού, οι ως άνω παράτησαν έξω από τη Σπηλιά και 23 μεγάλες σακούλες σκουπιδιών κυρίως γεμάτες με τα αποφάγια τους, προς μεγάλη χαρά των 6 σκυλιών που είχα μαζί μου!)

[25] Όπως οι 2 "περίεργες" ασπρόμαυρες φωτογραφίες που βρήκα στις 19/4/06 κολλημένες σε βράχο λατομείου κάτω από τον 'Αγιο Παντελεήμονα με ατμόσφαιρα θρίλερ. Στις 29/1/07 ο ίδιος καλλιτέχνης είχε επανέλθει με 4 νέες ανάλογες φωτογραφίες, αυτή τη φορά κολλημένες σε πέτρες ακριβώς στην άκρη του δρόμου που περνάει πάνω από τη Σπηλιά.

[26] Αν δεν ήταν παράδοξη σύμπτωση, υποθέτω πως η προαναφερθείσα εκπομπή του ΑΝΤ1 δεν ήταν τυχαία· είχε τις πληροφορίες για την επικείμενη σύλληψη «των σατανιστών της Παλλήνης» και προετοίμασε το κοινό. Όπως και να 'χει, ήταν η πρώτη φορά που από το (κυριολεκτικά) τίποτε μηχανεύτηκαν δράση σατανιστών στη Σπηλιά (παρότι οι συλληφθέντες και καταδικασθέντες είχαν δράσει αλλού).

[27] Μέχρι θιασώτες του 'Ασιμου (πιθανώς συμμετείχε κι ο ίδιος) πήγαν τον Σεπτέμβριο 1983 στη Σπηλιά. Σημαδεύοντας τη διαδρομή, κρέμασαν σε θάμνους πολλά χαρτάκια που έγραφαν τα γνωστά "τρελά" των Κροκανθρώπων.

Στη "μετώπη" αυτής της καρότσας φορτηγού (στέγη για το καλύβι Μπισμπιρούλα − λατομείο Λ20 κατά το τοπογραφικό διάγραμμα Κορρέ) είχαν γράψει την καθιερωμένη παραίνεση «Ν' ακολουθήσετε τη βόλτα», και είχαν κρεμάσει δεμένο με κορδόνι ένα από τα χαρτάκια.

Οι περισσότεροι επισκέπτες της Σπηλιάς είναι οι "τουρίστες": ουσιαστικά δεν ενδιαφέρονται για τίποτε, το πολύ-πολύ θα κόψουν όσα λουλούδια βρουν μπροστά τους (για να τα πετάξουν συνήθως λίγα μέτρα πιο πέρα), που θα φύγουν σε 10 λεπτά αφήνοντας πίσω τα σκουπίδια τους.  Στις τάξεις τους συμπεριλαμβάνονται και μερικοί περίεργοι ή αργόσχολοι, που κάτι έχει πάρει το αυτί τους για μυστήρια, κ.λπ.  'Αλλη κατηγορία είναι οι κυρίως καταστροφείς. Αυτοί έρχονται εφοδιασμένοι με σπρέι, σφυριά, πριόνια. Έχουν σκοπό να λερώσουν, να σπάσουν, να γκρεμίσουν, να κάψουν, και ο χώρος προσφέρεται. Μετά έρχονται λίγοι που προσπαθούν να προστατεύσουν, να περισώσουν ό,τι μπορούν − βέβαια, σύμφωνα με την αισθητική τους και τις ιδέες τους. Απ' αυτούς θα κατέτασσα κάποιους ακραίους στην προηγούμενη κατηγορία των καταστροφέων, όπως εκείνους που για να εξωραΐσουν το παλαιό ξωκλήσι του Αγιάννη κατασκεύασαν πρόστεγο με σιδεροσωλήνες και ελλενίτ!

Αριστερά, με την προσθήκη ιστού ελληνικής σημαίας το θέαμα παρέπεμπε στην καλύβα του Καραγκιόζη. Δεξιά, η τραγελαφική διορθωτική παρέμβαση: νησιώτικο στιλ με ολίγον από βορρά.

Είχαν ξεκινήσει και ορθομαρμάρωση (ήδη από το 1988 είχαν στρώσει με μαρμαρόπλακες τα πεζούλια, βλ. εδώ), ευτυχώς όμως κάποιος έφερε την αρχαιολογική υπηρεσία και τους σταμάτησε. Αλλά και ορισμένοι απ' αυτούς δεν έμειναν με σταυρωμένα χέρια: έκοψαν 3 μεγάλα δέντρα τεχνητής  αναδάσωσης, γιατί ήταν "μες στη μέση". Η τυπική φράση που τους διακρίνει είναι: «Να ρίξουμε εδώ ένα μπετουδάκι»!)

Και η ιστορία συνεχίζεται...

Κατόπιν έχουμε ελάχιστους που έρχονται και φεύγουν προσπαθώντας να μην ενοχλήσουν και να μην αφήσουν κανένα ίχνος.

[28] Ύστερα από όσα έχουμε πει για τη φύση της ανθρώπινης αντίληψης, δεν απορούμε που ο Μπαλάνος άργησε να προσέξει την εξαφάνισή τους και, όταν τη συνειδητοποίησε, τη θεώρησε πολύ περίεργη (βλ. σ. 394). Τον Αύγουστο του 2005 συζητώντας το θέμα με τον ορειβάτη Γ.Β., κι εκείνος παραξενεύτηκε, γιατί (παρόλο που σκαρφαλώνει στη Σπηλιά από το 1988) μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν το είχε παρατηρήσει.

[29] Οπωσδήποτε δεν είχαν για τις τοιχογραφίες της εκκλησίας. Είχαν χαράξει πάνω τους τόσα ονόματα ώστε λίγα μπορούσαν να διαβαστούν πια. Γι' αυτό το φαινόμενο δε θα μπορούσε να υπάρξει πιο εύστοχη διαπίστωση: «λόγω (...) της καταστροφικής μανίας των εκδρομέων και της "ευλάβειας" των ευσεβών προσκυνητών», (Π. Λαζαρίδης, Αρχαιολογικόν Δελτίον, Τόμος 28, Μέρος 2, Τεύχος 1, 1973, Αθήνα 1975-77, σ. 65).

[30] Και επειδή όντως δεν καίγονται, οι "έξυπνοι" βοηθούν τη φωτιά με οινόπνευμα ή βενζίνη.

[31] Παρεμπιπτόντως, ο συγγραφέας ανέβηκε μια νύχτα από το αρχαίο λιθόστρωτο στην Πεντέλη, για να δει την ανατολή από την κορυφή. Αναφέρει λοιπόν και πρόσφατα καμένο δάσος (είχε καεί 2 χρόνια πριν από την επίσκεψή του) πάνω από τη Σπηλιά, κάτι που επιβεβαιώνει ο Δ. Αλβανάκης: «...ανέρχεταί τις δε εις αυτήν [την κορυφή] δια ατραπού ελικοειδούς, ή μάλλον αναρριχάται προσκόπτων ανά βήμα έκαστον επί των υπολειμμάτων κεκαυμένων δένδρων. Διότι το περιβάλλον ταύτην ωραιότατον δάσος, κατέστρεψε προ μικρού χειρ βανδάλου εμπρηστού...» (Ιερά Μονή Πεντέλης, σ. 11).

[32] Τον έφτιαξαν από μπετόβεργα, ενώ για σκοινί χρησιμοποίησαν τηλεφωνικό καλώδιο (υλικά που είχαν απομείνει από το παλιό εργοτάξιο).

[33] Όσο για τον κισσό, τον άσπονδο εχθρό των αρχαιολόγων, ήρθε η σειρά του στις αρχές Δεκεμβρίου 2002, οπότε τον εξαφάνισαν οι αναστυλωτές της εκκλησίας αποδομώντας το τείχος για να μη μείνει καμία ρίζα. Μεταφύτεψα ένα κλαρί του αλλού και, ποιος ξέρει, ίσως επιστρέψει κάποτε στη Σπηλιά. (Παρότι το έκανα δυόμισι μήνες μετά το ξερίζωμά του, απρόσμενα "έπιασε" − και τώρα "ταΐζει" τα γίδια).

Δύο απόψεις του κισσού στο τείχος. Αρχικά κρεμόταν από την οροφή του στομίου στο δεξί μέρος (όπου σώζονται πολλές από τις νεκρές ρίζες του) και είχε σκεπάσει σχεδόν τα εκκλησάκια, αλλά περισσότερο κάλυπτε το μέτωπο του λατομείου πάνω δεξιά του στομίου.

Εκτός από τον επιβλητικό κισσό, διακρίνεται και μεγάλη αριά (Quercus ilex) μπροστά στα εκκλησάκια. (Λόγω κλιματικής μεταβολής, τα δέντρα αυτά δεν μπορούν πια να επιζήσουν στη νότια πλευρά της Πεντέλης −μόνο ένα υπάρχει ακόμη−, ενώ ευδοκιμούν σε περιοχές της βόρειας).

Μια συνέπεια της αφαίρεσης του κισσού ήταν η αύξηση του φωτός στη Σπηλιά, και η επέκταση της χλωρίδας στα τοιχώματα ("πρασινίλα") μέχρι την αρχή της κατολίσθησης.