Ένας τόπος περιτριγυρισμένος από αναφορές για αλλόκοτα φαινόμενα. Εφόσον περιέχουν κάποιον πυρήνα αλήθειας, οι αναφορές του είδους, σίγουρα, δε θα μπορούσαν να αφορούν τη σύγχρονη μόνο εποχή. Παράξενες διηγήσεις θα υπήρχαν από παλιά. Ποια θα μπορούσε να είναι η ιστορία ενός τέτοιου μέρους;
Α, θα περίμενε κανείς ότι ήδη από την αρχαιότητα οι άνθρωποι θα είχαν αναγνωρίσει την ιδιαιτερότητα του σημείου. Θα το είχαν πιθανώς χαρακτηρίσει ιερό τόπο, κτίζοντας Ιερό στο όνομα κάποιου σχετικού θεού. Αργότερα, με την έλευση του Χριστιανισμού, ένας χριστιανικός ναός θα ήταν αναμενόμενο να κτιστεί πάνω στα θεμέλια του αρχαίου Ιερού, ενώ ασκητές ίσως εγκαταβίωναν στο χώρο. Σταδιακά, στο πέρασμα των χρόνων, ο κύκλος αυτός των ασκητών ενδεχομένως να συγκροτούσε ένα ιδιάζον κοινόβιο...
Τα παραπάνω, που συγκεκριμένα αναφέρονται στη σπηλιά της Πεντέλης, ακούγονται ίσως καθ' υπερβολήν υποθετικά, όμως απηχούν πραγματικά γεγονότα. Γιατί φαίνεται ότι, πράγματι, όπως τουλάχιστον έχει υποστηριχθεί από μελετητές, στην είσοδο της σπηλιάς, πιθανότατα στη θέση των δύο εκκλησιδίων, υπήρχε κατά την αρχαιότητα λατρευτικό Ιερό, αφιερωμένο στον Πάνα. Μάλιστα, ο Παρθενώνας, το κατεξοχήν ιερό μνημείο των αρχαίων Αθηναίων, κτίστηκε από μάρμαρο που λατομήθηκε στο εξωτερικό της σπηλιάς, λίγα μέτρα από το σημείο αυτό (λίγοι συνειδητοποιούν ότι όταν κοιτούν την Ακρόπολη βλέπουν στην πραγματικότητα ένα κομμάτι Πεντέλης που δεσπόζει στην καρδιά της Αθήνας). Στον δε χώρο της σπηλιάς, πράγματι, διαβιούσαν επί αιώνες ασκητές, που από κάποια εποχή και μετά οργανώθηκαν σε κοινόβιο.
Η ιστορία αυτή είναι μεγάλη, και θα μας απασχολήσει συνολικά παρακάτω, σε ξεχωριστή ενότητα. Εδώ, θα περιοριστούμε σε ένα απόσπασμα από το βιβλίο "Ο Αναδρομάρης της Αττικής" του Δ. Καμπούρογλου σε σχέση με τη μονή ΤΑΩ, μία μονή που κυριαρχούσε στο βουνό της Πεντέλης τις εποχές για τις οποίες συζητάμε (ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ):
Μία επιγραφή: "Ο κτίσας την Μονήν ταύτην Αμήν" ημπορούσε και να λείψη· μία άλλη πάλιν ΔΝΗ (με κάτι μικράς γραμμάς εις το Δ) και ως "δαπάνη" δύναται να αναγνωσθή και ως χρονολογία.
Μόνον η ύπαρξις του ονόματος του Νικολάου Καματηρού, κάπου εκεί χαραγμένου, μας φέρει κάποιαν Βυζαντινήν απήχησιν και ανοίγει την όρεξιν προς έρευναν της σχέσεως αυτού προς το Πιγκέρνην. Οπωσδήποτε έχει και τόσα άλλα μυστηριώδη να επιδείξη το οικοδόμημα αυτό, προ του οποίου τώρα στεκόμεθα έκθαμβοι –ακόμη και γυναικωνίτιν έχει εις τα βουνά εκεί που ευρίσκεται!– ώστε ημπορεί εις αυτά να προστεθή και του Πιγκέρνη Καματηρού το όνομα.
Καταφανή ίχνη πείθουν, ότι το σημερινόν οικοδόμημα είναι συμπλήρωμα άλλου προϋπάρξαντος, το οποίον πάλιν ιδρύθη επί των ερειπίων και δια των συντριμμάτων παλαιοτάτου Βυζαντινού ναού, όστις πάλιν θα εκακομεταχειρίσθη αρχαίον Ελληνικόν Ιερόν. Το ιδιόρρυθμον οικοδόμημα έχει και ένα περίεργον πύργον, με κρυψώνα και επτά παρεκκλήσια και ό,τι άλλο θέλετε.
Ευτυχώς διά την μεταβυζαντινήν περίοδον της Ταώ παριεσώθησαν έγγραφα πολύτιμα υπό πολλάς απόψεις. Τούτο είνε σιγίλλιον του 1614, επικυρωτικόν προγενεστέρου, του 1572 μάλλον. Εις αυτό αναγράφονται: ο τρόπος της διοικήσεως του "πλήθους" των εκεί μοναχών, τα προνόμια της Μονής, ως και οι συντελέσαντες εις την ανίδρυσίν της: ο τότε Μητροπολήτης και άλλοι Επίσκοποι και κληρικοί και Άρχοντες, μεταξύ των οποίων και ο ατυχής Θεοφάνης Καρίκης. Δεν λείπει από αυτούς και ο πολύς Νεκτάριος του Γενεσίου, ούτε ο ιδικός μας Δημήτριος Αναδρομάρης, αλλά και κάποιος Ντούσης Αλεξηνάς, το όνομα του οποίου εξυπνά πάλιν, ως είπομεν, τα αποκοιμηθέντα ηχητικά σκάνδαλα της Νταούς...
Γυναικωνίτης σε ανδρικό μοναστήρι και πύργος με επτά παρεκκλήσια στη μυστηριώδη, όπως τη χαρακτήριζε ο Δ. Καμπούρογλου, μονή ΤΑΩ...
Όμως, τι σημαίνει «ΤΑΩ»;
Ταώς (ο ταώς) είναι το παγώνι στα αρχαία ελληνικά, αλλά και πάλι, "μονή του παγωνιού";
Τα αποσπάσματα που ακολουθούν προέρχονται από το βιβλίο του Γιώργου Μπαλάνου "Αινίγματα σε Γκρίζο Φόντο" (ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ):
...Όπως είπαμε, τα ουσιαστικά γεγονότα για μας ξεκινούν από την ύπαρξη της Αδελφότητας της Φωλιάς του Παγωνιού. Η πλήρης ονομασία "Φωλιά του Παγωνιού" προέρχεται από τα κλασικά πρότυπα της κοινής ανθρώπινης μυθολογίας και το όνομα δεν αποτελεί κανένα φοβερό μυστικό. Απλώς η λέξη "Παγώνι" είναι –ή– ήταν κάτι που γενικά αποφεύγεται να αναφερθεί, προτιμώντας αντ' αυτής απλώς τη συντομογραφία "Φ" ή έστω τη λέξη "Φωλιά"...
...Γεγονός είναι ότι η Αδελφότητα της Φωλιάς υπήρχε σε όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, και αυτό είναι κάτι πού εύκολα μπορεί να διαπιστώσει ο καθένας, αρκεί να ερευνήσει λίγο. Προσωπικά βρήκα σαφείς ιστορικές αναφορές που ανάγονται στους πρώτους αιώνες μ.Χ. καθώς και έμμεσα στοιχεία ή ενδείξεις που χάνονται στην προϊστορία. Τώρα, για λόγους στρατηγικής και τακτικής, η Αδελφότητα της Φωλιάς έπρεπε να διαθέτει μεταξύ άλλων και μια εξωτερική βιτρίνα, ένα βολικό προσωπείο για τις επαφές της με τους άλλους ανθρώπους. Στην πραγματικότητα χρησιμοποίησε όχι ένα προσωπείο, αλλά πολλά...
...Ανεξάρτητα από τα εξωτερικά ονόματα ή τις μορφές που χρησιμοποιεί η Φωλιά, πάντα υπάρχουν κάποια σταθερά βασικά γνωρίσματα και σύμβολα, κοινά σε όλες τις περιπτώσεις...
...Ποτέ η Φωλιά δεν σχεδιάστηκε με στόχο έναν κατά μέτωπο πόλεμο, αλλά μονάχα για "επιχειρήσεις κομάντος" στα μετόπισθεν του παγωμένου εχθρού. Όπως είναι φυσικό, αυτό σημαίνει ότι εκ των πραγμάτων πρέπει να δρα εντελώς μυστικά και κάτω από πολλές αμφιέσεις και ονόματα. Και όταν ο αντίπαλος εντοπίσει κάποιον πυρήνα της και τον καταστρέψει, τότε ο πυρήνας αυτός "παγώνει" και αποκόπτεται αυτόματα από το υπόλοιπο σώμα...
...Ήδη στον ισλαμικό σιιτικό χώρο, και ιδίως από τον πυρήνα του Αλ Χακίμ, είχαν εξαπλωθεί τα παρακλάδια των Γεζίντι, των Δρούζων, των Ισμαηλιτών κ.ά. Από τους τελευταίους είχαν προκύψει και οι περιβόητοι Ασασίνοι του Senex de Monte, του Γέρου του Βουνού. "Ασασίν" σημαίνει "Φρουρός των Μυστικών", και αυτοί αποτελούσαν αρχικά την εξωτερική Δύναμη Κρούσης της τοπικής Φωλιάς, ενώ οι "θεωρητικοί" του όλου συστήματος ήταν κυρίως οι Σούφι, οι μυστικιστές του σιϊτικού Ισλάμ.
...Φυσικά, όταν αυτοί οι φανατικοί κυριαρχήσουν, η συγκεκριμένη Φωλιά εγκαταλείπεται από τα αληθινά της στελέχη και παγώνει. Στη χριστιανική Ευρώπη, μετά την επίσημη διάλυση των Ναϊτών, δραστήριοι πυρήνες της Φωλιάς απλώθηκαν σε όλες τις χώρες και κρύφτηκαν σε νέες αδελφότητες, σαν το Τάγμα της Περικνημίδας, τους Ιησουίτες, τις Λέσχες του Πυρός της Κόλασης, τις Φιλικές Εταιρίες, τις Τεκτονικές Στοές, τους Ροδόσταυρους, τους Ιλλουμινάτους κτλ...
...Η Φωλιά αποτελείται από ποικίλες μυστικές αδελφότητες, αλλά γενικά οι πυρήνες της είναι πολύ ολιγομελείς...
Περισσότερές πληροφορίες για τη «Φωλιά του Παγωνιού» μπορεί κανείς να βρει στο βιβλίο. Εμείς, εδώ, αναφερόμαστε στο ενδεχόμενο δραστηριοποίησης κάποιας ομάδας τύπου «Φωλιάς» μέσω της μονής ΤΑΩ κατά το παρελθόν. Είναι γνωστό ότι μέσα από δόγματα και μεμονωμένες ομάδες διαφόρων θρησκειών αναπτύχθηκαν κατά καιρούς ρεύματα των οποίων οι δράσεις και επιδιώξεις υπερέβαιναν κατά πολύ τα όρια της θρησκευτικότητας. Ο Δ. Καμπούρογλου, στο σχετικό απόσπασμα που είδαμε, έκανε λόγο για «ηχητικά σκάνδαλα» της μονής, το οικοδόμημα της οποίας «έχει και τόσα άλλα μυστηριώδη να επιδείξει». Γενικά, υπάρχουν κάποιες –λιγοστές και έμμεσες, εκ των πραγμάτων– ενδείξεις ότι η μονή ΤΑΩ, η οποία βρίσκεται κτισμένη σε απόσταση επτά περίπου χιλιομέτρων από τη σπηλιά, και κατά την ακμή της είχε φτάσει να αποτελεί την πλουσιότερη μονή της Αττικής, παρεξέκλινε κάποια εποχή από το Τυπικό, και πιθανώς και από το δόγμα της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Πρόκειται, όπως είπαμε, για μία μεγάλη συζήτηση, μέρος της οποίας αποτελεί και εκείνο το «ιδιάζον κοινόβιο» της σπηλιάς, που αναφέραμε προηγουμένως. Στην ίδια συζήτηση θα χωρούσε ενδεχομένως και η περίπτωση της παράξενης δούκισσας της Πλακεντίας, ίσως και η ιστορία με τα πολλαπλά "Φ" που απαντώνται σκαλισμένα στη σπηλιά και αλλού στην Πεντέλη. Ας την αφήσουμε, όμως, για την ώρα.
Καθώς τα χρόνια περνούσαν, η θρησκεία παραχωρούσε όλο και περισσότερες αρμοδιότητες στην αναδυόμενη επιστήμη. Ο κόσμος άλλαζε, και οι άνθρωποι ζητούσαν πλέον μετρήσεις και αποδείξεις για να πειστούν. Η σπηλιά, όμως, παρέμενε πάντα ίδια. Οι ρετσινάδες και οι βοσκοί της Πεντέλης διηγούνταν ιστορίες για περίεργα συναπαντήματα μέσα στη νύχτα και για παράξενες μουσικές που ακούγονταν ανάμεσα από τα πεύκα. Κάποιες περίεργες αναφορές τη δεκαετία του 1960, για μαγνητικές δίνες και παράδοξα φορτία στατικού ηλεκτρισμού στην Πεντέλη, κίνησαν το ενδιαφέρον επιστημόνων, αλλά και ερευνητών. Λίγο αργότερα, το 1977, έργα δυσθεώρητου προϋπολογισμού για τα ελληνικά δεδομένα της εποχής ξεκινούσαν μέσα και γύρω από τη σπηλιά. Η συνέχεια είναι γνωστή. Στη συνείδηση του κόσμου, τα έργα εκείνα πέρασαν ως, γενικώς, στρατιωτικής φύσης, ενώ πολλοί μιλούσαν για πυρηνική βάση στην Πεντέλη – πεποίθηση που πιθανότατα καλλιεργήθηκε σκόπιμα από ορισμένους. Αμφιβάλουμε αν οι άνθρωποι στην Ελλάδα που γνώριζαν το πραγματικό αντικείμενο των έργων ξεπερνούσαν τα δάχτυλα του ενός χεριού.
Παρακάτω παραθέτουμε τα σχέδια μηχανικού για τα έργα της σπηλιάς (το πώς έφτασαν στα χέρια μας είναι μια άλλη ιστορία).
Οποιοσδήποτε έχει γνώση του πώς μοιάζει μια τυπική στρατιωτική βάση μπορεί να αντιληφθεί ότι αυτό που σχεδιαζόταν να κατασκευαστεί στη σπηλιά απέχει αρκετά. Στα συγκεκριμένα σχέδια βλέπουμε ένα σύμπλεγμα στοών και σηράγγων, οι οποίες, συνδεόμενες με τη σπηλιά, θα δημιουργούσαν ένα δίκτυο συνολικού εμβαδού μερικών χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων υπό την επιφάνεια του εδάφους. Επίκεντρο του όλου συμπλέγματος αλλά και βασικός ωφέλιμος χώρος θα ήταν η σπηλιά, προς την οποία οι σήραγγες θα συνέκλιναν. Με πολλαπλάσιο συνολικό εμβαδόν, όμως, οι σήραγγες φαίνεται να ήταν εξίσου ή και πιο ζωτικής σημασίας από τον ίδιο το χώρο της σπηλιάς.
Ο ψυχρός πόλεμος είχε λήξει το 1990, και λογικά ΗΠΑ και ΝΑΤΟ δε θα είχαν κανένα λόγο να ξοδέψουν κάμποσες δεκάδες εκατομμύρια δολάρια προκειμένου να αποπερατώσουν μία ημιτελή στρατιωτική εγκατάσταση στην Πεντέλη, τη στιγμή μάλιστα που οι περισσότερες βάσεις στην Ελλάδα τελούσαν υπό κατάργηση, οι δε αμυντικές δαπάνες γνώριζαν πρωτοφανείς περικοπές διεθνώς. Κι όμως, αυτό δεν εμπόδισε τις μπουλντόζες των έργων να κάνουν ξανά την εμφάνιση τους εκείνη τη χρονιά, για να εξαφανιστούν και πάλι λίγους μήνες αργότερα. Όσο για τα ήδη διανοιχθέντα τμήματα των σηράγγων, αυτά δεν πείθουν για τη στιβαρότητα της κατασκευής τους, ενώ δείχνουν να είχαν προχωρήσει με αρκετή βιασύνη. Ό,τι κι αν προγραμματιζόταν να κατασκευαστεί, δε μοιάζει να ήταν μια συνηθισμένη στρατιωτική εγκατάσταση.
Πολύ περισσότερα θα μπορούσαν να γραφούν για την ιστορία του μέρους. Οι παλιοί κάτοικοι του βουνού είχαν πολλές ιστορίες να διηγηθούν, όμως τελικά δεν έχει και τόση σημασία. Όσο η ανάλυση προχωρά, τόσο τα πράγματα μπερδεύονται. Αυτός είναι κανόνας για κάθε πραγματική ανάλυση, κάθε υπαρκτής κατάστασης.
|