Οι κάτοικοι της πόλης γινόμαστε καθημερινά δέκτες αμέτρητων ερεθισμάτων. Ο αστικός χώρος είναι τόσο σύνθετος, ώστε σε αυτόν βρίσκουν εφαρμογή όλοι ανεξαιρέτως οι τομείς της ανθρώπινης γνώσης – από τη Γεωμετρία ως την Κοινωνιολογία, και από τη Χημεία ως την Πληροφορική. Τα ίδια τα συστατικά του αστικού τοπίου μπορούν, όπως είδαμε στην εικονική μας βόλτα, να επιδρούν ως σύνθετα ερεθίσματα στον ανθρώπινο ψυχισμό. Και όλων των ειδών τα ερεθίσματα εντυπώνονται στο ασυνείδητο, πυροδοτώντας όνειρα.
Η πόλη γεννά όνειρα.
Δε θα προκαλούσε την παραμικρή έκπληξη η διαπίστωση αυτή, αν ανάμεσα στα διάφορα τυχαία και αποσπασματικά όνειρα της πόλης, που πλάθονται από την πληθώρα των προσλαμβανόμενων ερεθισμάτων, δεν υπήρχαν και ορισμένες ιδιαίτερες περιπτώσεις, που δείχνουν να ακολουθούν συγκεκριμένα μοτίβα, τόσο στο περιεχόμενο όσο και στην κατανομή. Όλοι λίγο–πολύ έχουμε βιώσει τέτοιου είδους όνειρα, που μοιάζουν να προέρχονται «από κάπου αλλού» σε σχέση με τις συνήθεις θαμπές αντανακλάσεις της ονειρικής μας ζωής. Θα επιχειρήσουμε να μιλήσουμε για τα όνειρα της κατηγορίας αυτής στη συνέχεια της ενότητας, ας κοιτάξουμε, όμως, πρώτα γύρω μας. Μέσω ποιων διαύλων θα μπορούσε η πόλη να σιγοψιθυρίζει στα όνειρα μας;
Προφανώς δεν είναι μόνο τα όσα συλλαμβάνουν οι αισθήσεις, υπάρχουν και άλλων ειδών δίοδοι. Οι κάτοικοι της πόλης υπόκεινται σε ένα μωσαϊκό επιδράσεων, οι περισσότερες από τις οποίες δε γίνονται άμεσα αισθητές, επηρεάζουν όμως τον ψυχισμό σε βαθύτερα επίπεδα. Ακόμη και συνηθισμένα παραπροϊόντα της δραστηριότητας μιας πόλης μπορεί να έχουν ενδιαφέρουσες επιπτώσεις στους ανθρώπους.
Θέλετε ένα παράδειγμα;
Κάθε σύγχρονη πόλη υπόκειται στη δράση μυριάδων πηγών ηλεκτρομαγνητικών πεδίων, αφού κάθε συσκευή που λειτουργεί με ηλεκτρικό ρεύμα συνιστά μια τέτοια πηγή. Λίγα πράγματα έχουν ακουστεί για τις επιδράσεις των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων στον ανθρώπινο οργανισμό, τα περισσότερα όχι ενθαρρυντικά (λευχαιμίες, απλαστικές αναιμίες κλπ.). Υπάρχουν, ωστόσο, και πιο λεπτές επιδράσεις, που αφορούν εξειδικευμένες λειτουργίες του νευρικού συστήματος και που –για κάποιους λόγους– δεν έχουν γίνει ευρέως γνωστές. Ο νευρολόγος–ψυχίατρος Κυριάκος Δέρπαπας, στην ιατρική πραγματεία "Κωνάριο και Χρονοβιολογική Ορμονική Ρύθμιση" (ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ) παρουσιάζει ορισμένα ενδιαφέροντα αποτελέσματα κλινικών ερευνών σε πάσχοντες από νόσο του Parkinson και σκλήρυνση κατά πλάκας (νευρολογικές παθήσεις και οι δύο), οι οποίοι τέθηκαν υπό την επίδραση τεχνητών μαγνητικών πεδίων (ΤΜΠ):
...Σκεφτήκαμε ότι σε παθήσεις του ΚΝΣ (Κεντρικού Νευρικού Συστήματος), όπως στην παρκινσονική συνδρομή και την πολλαπλή σκλήρυνση (σκλήρυνση κατά πλάκας), ο τοξοειδής πυρήνας του υποθαλάμου, ο αποκαλούμενος ταλαντωτής ή βιολογικό ρολόι, δεν ανταποκρίνεται στα μηνύματα που δέχεται από το κωνάριο (αδένας του εγκεφάλου – αλλιώς «Επίφυση»), ευρισκόμενος χρονικά σε πρώιμη ή όψιμη φάση (phase advanced ή phase delayed) και έτσι, η δυσλειτουργία του πιθανόν να υπεισέρxεται στη φυσιοπαθολογία των νοσηρών αυτών καταστάσεων.
Με το σκεπτικό αυτό, προχωρήσαμε σε κλινικές έρευνες με εθελοντές πάσχοντες από νόσο του Parkinson και πολλαπλή σκλήρυνση, στους οποίους η περιοδική εφαρμογή ανά τετραήμερο του ασθενούς ΤΜΠ (Τεχνητού Μαγνητικού Πεδίου) βελτίωσε αισθητά την κλινική εικόνα. Η βελτίωση των ασθενών μας με τη θεραπευτική εφαρμογή ΤΜΠ χαμηλής έντασης (40 femtotesla) και χαμηλής συχνότητας (6–10 Ηz), που εφαρμόζουμε από τριετίας, πρέπει να αποδοθεί σε ρυθμιστική παρέμβαση του κωναρίου στον άξονα υποθάλαμος–υπόφυση–επινεφρίδια. Η μεταβολή των ρευμάτων ενεργείας στα σώματα, τους νευράξονες και τους δενδρίτες των νευρώνων από την επίδραση του ΤΜΠ, διαπιστώθηκε ηλεκτροεγκεφαλογραφικώς, καθώς και με τις τιμές του λανθάνοντος χρόνου αγωγής, από μετρήσεις των ΟΠΔ (Οπτικά Προκλητά Δυναμικά – μέθοδος αξιολόγησης της αγωγής νευρικών ερεθισμάτων προς τον ινιακό λοβό του εγκεφάλου) που έγιναν πριν και μετά την εφαρμογή του ΤΜΠ...
...Εφόσον οι φυσιοπαθολογικές εκδηλώσεις στην παρκινσονική συνδρομή, στην πολλαπλή σκλήρυνση, αλλά και σε άλλες διαταραχές του ΚΝΣ, υποδηλώνουν εκτροπή της δυναμικής ορμονικής ισορροπίας μεταξύ των διαφόρων νευρωνικών συστημάτων, η κλινική βελτίωση μετά την εφαρμογή του ΤΜΠ θα πρέπει, μερικώς τουλάχιστον, να αποδοθεί σε διορθωτική παρέμβαση του κωναρίου, που δέχεται άμεσα το μαγνητικό ερέθισμα. Η μείωση του λανθάνοντος χρόνου αγωγής των ΟΠΔ στους ασθενείς μας συνηγορεί υπέρ της άποψης ότι βελτιώνεται η νευρομεταβίβαση στις προσβληθείσες περιοχές...
Στον εγκεφαλικό αδένα της επίφυσης (ή «Κωνάριο») και στις καθοριστικές του λειτουργίες όσον αφορά την εξωαισθητηριακή μας αντίληψη αναφερθήκαμε σε προηγούμενη ενότητα. Όπως το θέτει ο νευρολόγος συγγραφέας του παραπάνω αποσπάσματος: «...Συμπερασματικά, είμαστε βουτηγμένοι μέσα σ' ένα μεγάλο κόσμο, το μεγάκοσμο, που βρίσκεται σε μια δυναμική ισορροπία και πλήρη αρμονία, η οποία διασφαλίζεται από αέναες μεταβολές, που υπαγορεύονται από τους φυσικούς νόμους. Σκέψεις που ανήκουν στην κοσμοθεωρία του Ηράκλειτου. Αυτός ο μεγάκοσμος, με τις ποσότητες που περικλείει –μαγνητικό πεδίο της γης, ηλεκτρικό φορτίο της ατμόσφαιρας, ηλιακό φως, μεταβολές της θερμοκρασίας, ατμοσφαιρικές πιέσεις κ.λπ.– μας στέλνει μηνύματα που προσλαμβάνουμε άλλοτε με πλήρη συνείδηση και άλλοτε ασυνείδητα. Η συνειδητή πληροφόρηση από το μεγάκοσμο γίνεται με την αισθητηριακή αντίληψη, ενώ η μη συνειδητή πληροφόρηση γίνεται με το κωνάριο και τον πυρήνα της ηνίας (εγκεφαλική δομή), που αποτελούν την «πύλη» εισόδου του εγκεφάλου...». Είναι εντυπωσιακές οι μεταβολές, στα προηγούμενα σχέδια, τόσο της χρονικής όσο και της χωρικής αντίληψης των ασθενών που για θεραπευτικούς λόγους εκτέθηκαν σε ήπια μαγνητικά πεδία. Και, μπορεί οι μεταβολές αυτές να διαπιστώθηκαν σε νευρολογικούς ασθενείς, ωστόσο εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι λιγότερο έκδηλες αλλά ανάλογου τύπου θα είναι οι επιδράσεις και σε απόλυτα υγιείς ανθρώπους.
Η συζήτηση περί κωναρίου, χωροχρονικής αντίληψης και μαγνητικών πεδίων παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όμως ξεφεύγει από το θέμα μας. Αναφερθήκαμε στις επιδράσεις του είδους ως ένα απλό παράδειγμα του πώς φυσικά μεγέθη της πόλης που δε συλλαμβάνουν οι αισθήσεις μπορούν να επιφέρουν ορμονικές μεταβολές και να επηρεάζουν τις ίδιες τις αντιληπτικές μας λειτουργίες. Όλα αυτά, ωστόσο, θίγουν μέρος μόνο του θέματος. Ναι, η πόλη κατακλύζεται από ηλεκτρομαγνητικά πεδία, υπερήχους, υπόηχους, ακτινοβολίες κάθε είδους κλπ., αλλά πέρα από τα φυσικά αυτά μεγέθη υπάρχουν και εντελώς διαφορετικών μορφών επιρροές, που δρουν σε βαθύτερα στρώματα της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης, άμεσα και δίχως καν να αλληλεπιδρούν με το βιολογικό μας υπόστρωμα.
Φανταστείτε την πόλη από ψηλά. Κατά βάση, πρόκειται για ένα συνονθύλευμα κτιρίων και δρόμων. Από όλη αυτή την έκταση, μόνο οι δρόμοι αποτελούν περιοχές ελεύθερα προσβάσιμες, αφού τα κτίρια αντιστοιχούν σε κατοικίες και λοιπούς ιδιωτικούς/ελεγχόμενους χώρους. Σβήστε, λοιπόν, από την εικόνα την επιφάνεια που καταλαμβάνουν τα κτίρια. Τι μένει; Μένει ένα αχανές δίκτυο από δρόμους. Μέσα σε αυτό το λαβυρινθώδες δίκτυο που αυλακώνει το ανάγλυφο των κτιρίων είμαστε υποχρεωμένοι να κινούμαστε καθημερινά οι κάτοικοι της πόλης· ποτέ ευθύγραμμα, πάντα σε γωνιώδη ζικ ζακ. Και συζητήσαμε σε προηγούμενη ενότητα για τις υποσυνείδητες επιδράσεις που μπορεί να έχει η φορά κίνησης στην ανθρώπινη συμπεριφορά.
Αυτή είναι μία από τις όψεις τις πόλης – ένας πραγματικός λαβύρινθος με απειρία δυνατών διαδρομών. Υπάρχουν και πολλές άλλες διαφορετικές όψεις, ανάλογα με το πού θα επιλέξει να εστιάσει κανείς. Κοιτάξτε, για παράδειγμα, την ανθρωπογεωγραφία του αστικού χώρου υπό το πρίσμα της θεωρίας περί μαζικού ασυνείδητου, του Carl Jung. Πέρα από οικονομικές παραμέτρους και λοιπούς μετρήσιμους δείκτες, είναι τελικά μόνο οι άνθρωποι που επιλέγουν περιοχή διαμονής, ή και οι διάφορες περιοχές «επιλέγουν» κατά κάποιον τρόπο τους κατοίκους τους; Έχετε προσέξει πόσο πολύ η περιρρέουσα ατμόσφαιρα αλλάζει μεταξύ διαφορετικών συνοικιών της πόλης;
Η πόλη δεν είναι απλά τόπος διαβίωσης, είναι κατάσταση· μία κατάσταση που διαμορφώνει από τάσεις μόδας μέχρι κοινωνικά ρεύματα. Ανάμεσα στα διάφορα ρεύματα, στην πόλη κυλά κάθε νύχτα και ένας ποταμός ονείρων. Κανείς δε γνωρίζει από πού ακριβώς πηγάζει, ούτε τι άλλο μπορεί να κουβαλάει στα νυκτερινά νερά του. Το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι ξεβράζει όνειρα. Κάποια από αυτά μιλούν για την ίδια την πόλη, μέσα από μια άγνωστη αλλά συναρπαστικά οικία διάλεκτο. Είναι τα όνειρα της πόλης.
|
|
|
