Εμείς, αυτοί και τα μυστήρια

Κυριακάτικο, συννεφιασμένο πρωινό, περίπου 15 χρόνια πριν. H ατμόσφαιρα είναι υποβλητική. Ανάμεσα στους αρωματικούς καπνούς του τσιμπουκιού, με το γκρίζο φως να μπαίνει από τα μισόκλειστα στόρια και τη μουσική των εκπληκτικών Tangerine Dream, η συζήτηση έχει ανάψει: κυκλοφόρησε το τάδε βιβλίο, ακούστηκε η δείνα φήμη, κάποιος από μάς ανακάλυψε κάτι καινούριο στην τελευταία εξερευνητική βόλτα. Συμφωνίες, διαφωνίες, σχέδια, άλλοτε σιωπή.

Αν και αρκετά διαφορετικοί άνθρωποι, μας ένωνε κάτι κοινό: ο ενθουσιασμός του πρωτόπειρου στο χώρο της έρευνας της "γκρίζας" ζώνης. Η πολυμελής παρέα είχε δημιουργηθεί ακριβώς με βάση την προτίμησή μας αυτή. Ο καθένας είχε κάτι να πει, κάτι να δώσει. Η επαφή ήταν –ή νομίζαμε ότι ήταν– απόλυτη.

Τώρα: η παρέα έχει σχεδόν διαλυθεί. Πράγματι, αξίζει μόνο ό,τι περάσει τη δοκιμασία του χρόνου. Κάποιοι τα παράτησαν λόγω κάποιας ερωτικής σχέσης όπου το έτερον ήμισυ (συνήθως γένους θηλυκού), δεν επέτρεπε τα πολλά–πολλά με εμάς τους μυστήριους. Άλλους τους απορρόφησε η δουλειά: "Ωραία ήταν τότε, αλλά τώρα οι υποχρεώσεις... Πάντως να βρεθούμε να τα πούμε έτσι;" Κάποιοι άλλοι άρχισαν να εκμεταλλεύονται την παρέα (μέχρι και κλέφτης αποδείχτηκε ένας), κάποιοι άλλοι "την είδαν" και άρχισαν να σνομπάρουν τους –κατά τη γνώμη τους– αφελέστερους και αμαθέστερους.

Τέλος πάντων, για τον ένα ή τον άλλο λόγο, έχω ακόμη ουσιαστική επαφή με δύο μέλη μόνο, με μερικούς ακόμη ανταλλάσσω μερικές κουβέντες από το τηλέφωνο πού και πού, ενώ για τους υπόλοιπους ίσως ακούσω νέα κατά καιρούς από άλλους κοινούς γνωστούς.

Αναπολώντας το "ένδοξο" αυτό παρελθόν δεν μπορώ να μη μελαγχολήσω. Κοιτάζω παλιές φωτογραφίες όπου τότε, σχεδόν παιδιά, τα λαμπερά μας μάτια φανέρωναν τη φλόγα της καρδιάς μας. Θυμάμαι τα εξώφυλλα δύο δίσκων των Animals, με τα μέλη τους να ποζάρουν: στο ένα πρέπει να ήταν περίπου 20 χρονών, ενώ στο άλλο (με τίτλο "Ark") περίπου στα 45 τους. Πόση διαφορά στο βλέμμα τους!

Είναι αρκετά πιθανό να μεροληπτώ υπέρ του εαυτού μου, όμως θεωρώ ότι η τριμελής πια ομάδα στην οποία συμμετέχω συνέχισε με τους λιγότερους συμβιβασμούς το δρόμο της. Απ' όσο μπορώ να κρίνω, αντέξαμε στο χρόνο και στη ζωή με σχετικά λίγες παρεκκλίσεις. Βέβαια, έχουμε ωριμάσει. Βλέπουμε τα πράγματα από διαφορετική οπτική γωνία, με αρκετά περισσότερο σκεπτικισμό και κριτική διάθεση απ' ό,τι παλιότερα, όμως η όρεξη για αναζήτηση δεν έχει μετριαστεί. Το αντίθετο μάλιστα. Όλοι έχουμε περάσει τα στάδια που από τον πολύ κόσμο θεωρούνται σταθμοί: γάμος, παιδιά, επαγγελματική επιτυχία. Χωρίς να παραβλέπω την αξία τους, δε στάθηκαν ικανά να γεμίσουν την ψυχή μας. Κάτι μέσα μας, κρυμμένο και απροσδιόριστο, μας παρακινεί να συνεχίσουμε να ψάχνουμε. Όταν ο θόρυβος της καθημερινότητας καταλαγιάσει, αρχίζει να ακούγεται αυτή η φωνούλα, ήρεμη αλλά ελκυστική και απόλυτα πειστική. Χωρίς να μπορούμε να το εξηγήσουμε, ξέρουμε καλά ότι μας υποδεικνύει το δρόμο προς την ομορφιά, προς τον εαυτό μας, προς ό,τι είναι αληθινό.

Στις συναντήσεις μας είναι αναπόφευκτο να κυριαρχούν οι αναμνήσεις: συζητάμε για πρωινά που με τον ήλιο να λάμπει στην πλάση και στην καρδιά μας ξεκινούσαμε το ανέβασμα της Πεντέλης, χωρίς να έχουμε πάντα κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο στο μυαλό μας αλλά με τόσο ενθουσιασμό! Δειλινά, που με την κούραση του ολοήμερου σκαρφαλώματος στα πόδια αλλά με το φως στα μάτια και στην καρδιά μας, κατηφορίζαμε προς τη στάση του λεωφορείου, νιώθοντας ότι αυτή η μέρα δεν είχε πάει χαμένη. Συγκεντρώσεις, όπου με τόση έξαψη (και αφέλεια) προσπαθούσαμε να αναλύσουμε και να εξηγήσουμε τα διάφορα φαινόμενα μέσω της λογικής (χα!), με κάποιους μάλιστα, θρασύτερους, να μη διστάζουν να επικαλεστούν ακόμη και τις επιστημονικές τους γνώσεις (διπλό χα!).

Είναι περίεργο το ότι η ανέχεια εκείνων των χρόνων μάς φαίνεται σήμερα ότι προσέθετε στην ομορφιά και γνησιότητα των στιγμών εκείνων. Το μεγαλύτερο μέρος του, ούτως ή άλλως, ισχνού φοιτητικού μας προϋπολογισμού κάλυπτε τις ανάγκες μας σε βιβλία και δίσκους (όχι ιπτάμενους). Αρκετές φορές περπάτησα χιλιόμετρα από την Αθήνα προς το σπίτι μου επειδή μέχρι και το δεκάρικο του εισιτηρίου είχε ξοδευτεί για τις πνευματικές μου ανάγκες. Με γέλιο θυμάμαι που κάποτε έραψα μια τεράστια εσωτερική τσέπη σε ένα μπουφάν μου με σκοπό να βάζω βιβλία που θα "σούφρωνα". Μπα, η συνείδησή μου ήταν πολύ ανελαστική για τέτοια, όμως η τσέπη έμεινε.

Με πόση αγάπη έπαιρνα στα χέρια μου το βιβλίο, το μύριζα (!) αρκετές φορές και μετά άρχιζε η ιεροτελεστία της ανάγνωσης. Βέβαια, υπήρχαν και αρκετά βιβλία–μάπες που τα έτρωγε ο σκουπιδοτενεκές, κάποια άλλα όμως ήταν ικανά να με κάνουν να ξεχάσω τις άγριες δαγκωματιές της πείνας και να διώξουν τη νύστα ολόκληρης νύχτας μακριά. Όντας φοιτητής, είχα την πολυτέλεια για συχνές τέτοιες κατάφορες παραβιάσεις του φυσιολογικού καθημερινού προγράμματος. Ο τρόπος αυτός ζωής σε συνδυασμό με τη γενικότερη αφροντισιά για την εμφάνιση μού έδωσαν όψη ασκητή, είχα αφήσει μάλιστα και μουστάκια και μούσια, όχι λόγω κουλτούρας αλλά επειδή βαριόμουνα το ξύρισμα.

Στη γειτονιά είχαν αρχίσει να κυκλοφορούν περίεργες φήμες για μένα, άκουσα μάλιστα πως κάποιες κυρίες διέδιδαν ότι είχα προσχωρήσει στο βουδισμό. Το δωμάτιό μου ήταν απόλυτα προσαρμοσμένο στη ζωή μου: δίπλα από το κρεβάτι, σε ένα τραπεζάκι, είχα ένα παμπάλαιο στερεοφωνικό το οποίο έπαιζε μονίμως μουσική, πίσω από το μαξιλάρι μου σε μια χαρτόκουτα αναπαυόταν το τηλέφωνο, ενώ όλος ο υπόλοιπος χώρος ολόγυρα (και κάτω) ήταν σπαρμένος με βιβλία. Όλος ο κόσμος μου, γύρω μου. Στον τοίχο απέναντι είχα κρεμάσει τα εξώφυλλα δύο δίσκων των Fleetwood Mac, του "Mystery to Μe" και του "Τhen Play Οn". Είμαι βέβαιος ότι ο καλλιτέχνης ένιωθε όταν τα ζωγράφιζε ό,τι ακριβώς και γω όταν τα κοίταζα.

Όπως έλεγα και πριν, σήμερα όλα έχουν αλλάξει. Όλα; Όχι δα! Υπάρχει πάντα το μικρό γαλατικό χωριό που αντιστέκεται και θα αντιστέκεται... Τέλος πάντων, αυτό που έμεινε είναι η φωνούλα που με σπρώχνει να συνεχίσω να ψάχνω. Τι κέρδισα ως τώρα από την έρευνα; Έκανα δύο φίλους που μπορούν να με καταλάβουν όσο κανείς άλλος, και με τους οποίους μπορώ να μοιραστώ σκέψεις και αναμνήσεις ακατανόητες στους γύρω μου. Έζησα στιγμές όμορφες, αναμνήσεις που δε θα άλλαζα για τίποτα στον κόσμο. Απέκτησα γνώσεις, παράξενες εμπειρίες που διεύρυναν τους πνευματικούς μου ορίζοντες. Διέφυγα τον κίνδυνο να ισοπεδωθώ. Βλέπω τους γύρω μου: για τους περισσότερους, μοναδικός σκοπός της ζωής είναι να γίνουν καλοί οικογενειάρχες, να βολέψουν τα παιδιά τους κλπ. Άλλοι, χειρότερα, ενδιαφέρονται μόνο για τις σωματικές απολαύσεις. Κάποιοι άλλοι έχουν καταντήσει δούλοι του χρήματος, και προκειμένου να το μαζέψουν δεν ικανοποιούν ούτε αυτές.

Θλιβερά ναυάγια! Όταν πας να τους μιλήσεις για την ομορφιά που κρύβεται μέσα μας, δυσανασχετούν. Όταν τους ζητήσεις να γυρίσουν το βλέμμα τους να κοιτάξουν τον ουρανό, σε αποφεύγουν. Μάλλον διαισθάνονται κι οι ίδιοι υποσυνείδητα την παγίδα στην οποία έπεσαν, και προτιμούν να μην το σκέφτονται.

Και η έρευνα καθ' αυτή; Τι ανακάλυψα μετά από τόσο χρόνο, κόπο και έξοδα; Πρώτα απ' όλα, ένα κομμάτι από τον εαυτό μου. Πέρα απ' αυτό όμως, αισθάνομαι ότι βρίσκομαι τώρα πιο κοντά στην αλήθεια απ' ό,τι όταν ξεκίνησα. Ποια αλήθεια; Η απάντηση δεν αξίζει τίποτα αν δεν τη βρει κανείς μόνος του, και αυτό δεν είναι φιλοσοφία ή διάθεση να "το παίξω". Είμαι πάντως σίγουρος ότι, όπως είπε και κάποιος Άλλος, απ' όπου κι αν ξεκινήσει κανείς, εφ' όσον ψάχνει καλοπροαίρετα, θα βρει.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ