ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ

Οδός Φιλελλήνων (μέρος Β')

Τις φωτογραφίες των υπόγειων χώρων μάς παραχώρησε ο "Cernavus".

Στον περίβολο της "Ρώσικης Εκκλησίας", σε απόσταση λίγων μέτρων, υπάρχει μία σιδερένια καταπακτή, κλειδωμένη με χοντρά λουκέτα:

Από την καταπακτή ξεκινούν τα 15 περίπου σκαλοπάτια μίας μικρής κατηφορικής στοάς:

Στα έξι περίπου μέτρα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, η στοά οδηγεί σε μία σιδερένια πόρτα:

Έχοντας περάσει κανείς την πόρτα αυτή, αριστερά του βλέπει μία άλλη, στενή σιδερένια πόρτα:

Κάποιοι ερευνητές είχαν υποστηρίξει κατά το παρελθόν ότι η στενή στοά που ξεκινάει από τη συγκεκριμένη πόρτα συνδέεται με ένα εκτεταμένο δίκτυο στοών κάτω από την Αθήνα. Στην πραγματικότητα, η στοά προχωράει σε απόσταση τεσσάρων περίπου μόλις μέτρων και σταματά σε ένα ρηχό αρχαίο πηγάδι:

Οι σωληνώσεις και η ηλεκτρική εγκατάσταση που διακρίνονται στις φωτογραφίες εξυπηρετούν τη λειτουργία μίας αντλίας, η οποία παροχετεύει τα νερά του πηγαδιού, αποτρέποντας τα από το να πλημμυρίσουν το χώρο. Τα αναβλύζοντα αυτά ύδατα προέρχονται από το υπόγειο ρεύμα του Ηριδανού ποταμού.

Επιστρέφοντας τώρα κανείς στην πρώτη σιδερένια πόρτα, της βάσης των σκαλοπατιών, έχοντας τη στην πλάτη του, βλέπει να ανοίγεται δεξιά ένας θάλαμος, στο μέσο του οποίου δεσπόζει ένας αρχαίος κιονίσκος:

Παραμέσα στο θάλαμο, στη βάση μίας κεραμόκτιστης καμάρας, υπάρχει ένας δεύτερος κιονίσκος, και πίσω από αυτόν, μία μικρή τετράγωνη σιδερόπορτα:

Πίσω από την τετράγωνη αυτή πόρτα εκτείνονται οι σειρές από κεραμόκτιστες κολώνες που στέγαζαν το υπόκαυστο του βαλανείου:

Επιστρέφοντας και πάλι στην αρχική σιδερόπορτα, της βάσης των σκαλοπατιών, με τη μικρή στοά που οδηγεί στο πηγάδι να βρίσκεται αριστερά και το δωμάτιο με τους δύο κιονίσκους στα δεξιά, μπροστά εκτείνεται ένας διάδρομος που οδηγεί σε έναν μικρό χώρο, με συγκεντρωμένα διάφορα αρχαία λείψανα:

Δίπλα, υπάρχει μία ακόμα σιδερόπορτα:

Η πόρτα αυτή οδηγεί σε έναν μικρό στενόμακρο χώρο, μήκους ενός μόλις μέτρου, ο οποίος κάποτε χρησίμευε ως οστεοφυλάκιο.

Λίγο παραδίπλα, μία επιγραφή μας πληροφορεί ότι στο σημείο όπου σήμερα ορθώνεται το μέγαρο Μποδοσάκη, 40 περίπου μέτρα από τη "Ρώσικη Εκκλησία", βρισκόταν κάποτε κτισμένη η μονή Λυκοδήμου:

Προχωρώντας, αφήνοντας πίσω μας το χώρο με τα συγκεντρωμένα αρχαία λείψανα, φτάνουμε μπροστά σε μία δίοδο, από την οποία ξεκινούν ανηφορικά σκαλοπάτια:

Ανεβαίνοντας τα σκαλοπάτια φτάνουμε σε ένα μικρό πλάτωμα. Απέναντι υπάρχει τοίχος...

...ενώ προς τα δεξιά τα ανηφορικά σκαλοπάτια καταλήγουν σε μία καταπακτή που οδηγεί στο εσωτερικό της "Ρώσικης Εκκλησίας":

Αυτός είναι σε γενικές γραμμές ο χώρος της κρύπτης κάτω από τη "Ρώσικη Εκκλησία". Δίοδοι προς στοές εκτεινόμενες πέραν της κρύπτης δεν υπάρχουν σήμερα, ωστόσο δεν αποκλείεται να υπήρχαν κατά το παρελθόν. Ας μην ξεχνάμε ότι το βαλανείο κτίστηκε επί Αδριανού, την ίδια εποχή που κατασκευάστηκε και το φερώνυμο υδραγωγείο, υπόγειοι κλάδοι του οποίου διέρχονταν σε μικρή απόσταση από το σημείο. Ίσως ο σεισμός του 1705, που κατέστρεψε μεγάλο τμήμα της εκκλησίας, να προκάλεσε και την κατακρήμνιση της οροφής τυχόν υποκείμενων στοών. Ίσως, πάλι, τυχόν εκτεινόμενες πέραν της κρύπτης στοές να σφραγίστηκαν κάποια εποχή κατόπιν ανθρώπινων παρεμβάσεων. Ίσως. Πάντως, η αίσθηση που δημιουργεί ο υπόγειος χώρος στον επισκέπτη είναι περίεργη, ενώ η σιγαλιά που επικρατεί δημιουργεί έντονη αντίθεση με τη βοή του δρόμου, λίγα μέτρα ψηλότερα.

ΕΠΟΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ